ابراهیم مرادی، کارشناس مسول واحد مبارزه با بیماریهای مرکز توسعه سلامت کیش;
علم پزشکی در طول حیات پر فراز و نشیب خود شاهد رویدادهای شگفت انگیزی بوده است، که یکی از این رخدادها کشف واکسن بود. کشف این ماده بیولوژیک نقطه عطفی در علم پیشگیری بود.
جنر، کخ، پاستور، کالمت و گرین، بلومبرگ، تیلر، سالک و… نام آشنایانی هستند که اگرچه بیشتر از آنها در رشته پزشکی تحصیل نکرده اند ولی کمک بسیار شایانی به علم پزشکی نموده اند .
. شاید بعد از کشف آنتی بیوتیک هیچ ماده ای تا این حد تاثیر عمیقی بر سلامت انسان نگذاشته است.
پیشگیری از بیماریهای عفونی بهوسیله واکسن یکی از پیروزیهای مهم علم پزشکی است. در علم پزشکی شاید هزینه اثر بخشتر از واکسن سراغ نداشته باشیم و به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی پس از تأمین آب آشامیدنی سالم واکسیناسیون را جزء مهمترین الزامات بهداشتی هر کشور دانسته است.
واکسن، میکروب ضعیف شده، زنده، کشته شده یا سم ضعیف شده میکروب یا بخشی از اجزای بدنه میکروب است که طبق برنامهای خاص بهصورت خوراکی یا از راههای دیگر آنرا به بدن انسان وارد میکنند تا آنتی بادیهای ضد بیماری ها را تحریک کند و به این ترتیب فرد واکسینه در برابر بیماری در صورتی که در معرض آن قرار بگیرد، مصون می شود. واکسنها امروزه به روشهای متفاوتی تهیه می شوند. موسسات معتبر زیادی در این ارتباط فعالیت می نمایند که کشور ما نیز تجربیات بسیار خوبی در زمینه ساخت واکسن دارد .
برنامه ایمنسازی کشور ما از موفقیت های ملی و بین المللی در زمینه بهداشت عمومی است در حال حاضر در برنامه گسترده ایمنسازی کشور کلیه کودکان بر علیه ۱۰ بیماری (هپاتیتB ، فلج اطفال، سل، سیاه سرفه، کزاز ، دیفتری، سرخک، سرخجه، اوریون، هموفیلوس آنفلوانزاB ) بصورت کاملا رایگان واکسینه می شوند. بیماریهای که هرکدام چه بصورت فردی و چه بهصورت جمعی قادرند مشکلات بسیار زیادی را برای فرد و یا جامعه ایجاد نمایند و در برخی موارد هم ابتلا به هرکدام از آنها می تواند فرد را تا آخر عمر دچار نقص عضو نماید. چند واکسن دیگر می بایست در اسرع وقت توسط دولتمردان به واکسن های روتین کودکان ایرانی اضافه شود که میتوان به واکسنهای روتا ویروس و پنوموکوک اشاره نمود.
علیرغم پیشرفت فراوان، ۱۹٫۵ میلیون کودک واکسینه نشده در جهان وجود دارد و حدود ۱۱ میلیون کودک در جهان سالیانه قبل از پنج سالگی می میرند که حداقل یک چهارم از این مرگ و میرها با تزریق واکسن قابل پیشگیری است. واکسیناسیون مقرون به صرفه ترین و موفق ترین طب پیشگیری در جهان و برای تمامی دولت هاست.
متخصصین اقتصاد جهانی، واکسیناسیون را در جایگاه چهارم در بین ۳۰ راه هزینه اثر بخش رفاه اجتماعی جهانی دانسته اند.
سازمان بهداشت جهانی هفته پایانی ماه آوریل (۳۰-۲۴) مصادف با ۴ تا ۱۰ اردیبهشت را هفته جهانی ایمنسازی نام گذاری نموده است. هدف از این نام گذاری ترویج استفاده از واکسن برای حفاظت مردم برعلیه بیماریها در کلیه سنین است. ایمنسازی سبب نجات جان میلونها نفر شده است.
توانمندی نظام در پیشگیری از بخشی قابل ملاحظه ای از بیماریهای واگیر و سخت درمان پذیر مرهون تلاشگرانی است که در امر تهیه، توزیع و تزریق این فراورده بیولوژیک معجزه گر در نظام سلامت کشور مشغول فعالیت هستند. هفته ایمنسازی شاید فرصتی مغتنم جهت ارج نهادن به دلسوزان این عرصه است.
امید آنکه بتوانیم پاس داشتی در خور تقدیر از عزیزانی که بدون اغراق شاهرگ حیاتی نظام سلامت کشور محسوب می شوند.داشته باشیم.
ابراهیم مرادی / کارشناس مسول واحد مبارزه با بیماریهای مرکز توسعه سلامت کیش