دکتر مهدی زارع استاد زلزله‌شناسی و رئیس مرکز پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ایران در گفتگوی زنده اینستاگرامی روز چهارشنبه یک تیرماه ۱۴۰۱ با خبرنگار کیشوندنیوز در خصوص زلزله‌های اخیر کیش گفت: اصولاً تغییراتی که در پوسته زمین رخ می‌دهد منجر به زمین لرزه می شود، اما نظریه‌های مختلفی برای این زمین لرزه‌هایی که در غرب هرمزگان رخ داده وجود دارد، با توجه به اینکه لرزه اصلی در خشکی در حوالی بندر چارک رخ داد می‌توان این زمین لرزه‌ها را به گسل خمیدگی جبهه کوهستانی زاگرس مربوط دانست اما از جهت دیگر چون لرزه بعدی در جایی حوالی جزیره کیش و میانه خلیج فارس اتفاق افتاد ممکن است این زمین لرزه ها مربوط به گسل پیشانی زاگرس که در میانه خلیج فارس قرار دارد ارتباط داشته باشد.
دکتر زارع در خصوص خوشه‌ای بودن زمین لرزه ها بیان کرد: گنبدهای نمکی سازند هرمز و گسل‌هایی که باعث زمین لرزه‌های اخیر شده‌اند، همگی در همین منطقه قرار دارند.
خاصیت پلاستیکی بودن لایه‌های نمکی باعث شده تنش هایی که بر اثر گسل ها بوجود آمده در خود جمع کند و با صورت مجموعه ای از لرزه ها با شدت پایین آزاد کند که به نوع خوشه‌ای یا فوج گونه معرفی می‌شوند. می‌توانست این زمین لرزه همانند دیگر لرزش ها صورت یک تنش شدید با چند پس لرزه ضعیف باشد که وجود گنبدهای نمکی لرزش ها به مجموعه ای از زمین لرزه تبدیل کرده است.
دکتر زارع در پاسخ به سوال خبرنگار پایگاه خبری کیشوندنیوز در خصوص ارتباط زمین لرزه های کیش با زلزله ای که بامداد ۱ تیرماه در محدوده پارسیان رخداد گفت: به نظر می رسد این زمین لرزه ای که در پارسیان رخ داده و از لحاظ موقعیت مکانی حدود ۱۰۰ کیلومتر بندر چارک فاصله داشته مربوط به گسل خمیدگی جبهه زاگرس است و ممکن است خوشه دوم در این منطقه شکل گرفته باشد اما متفاوت با نوع لرزش های محدوده چارک باشد، که این رخدادها امری طبیعی است و در محدوده یک یا دو زون گسله اتفاق می افتد.
وی در خصوص زمین لرزه‌هایی که از استخراج چاه های گاز و نفت رخ می دهند بیان کرد: این زمین لرزه‌ها ارتباطی با این موضوع ندارد و معمولاً زمین لرزه با مقیاس های بسیار کوچک در اثر فعالیت های نفتی بوجود می‌آید ولی به اندازه ای نیست که مردم به صورت عادی احساس کنند.
دکتر زارع درباره پدیده سونامی نیز اظهار داشت: زمانی سونامی تشکیل می شود که گسل به صورت پلکانی (یا همان جابجایی قائم ) جابجا شود و یا ما لغزشی در کف دریا داشته باشیم که این حرکت ها موجب تشکیل امواج بلند شوند.
از لحاظ فیزیوگرافی موقعیت کف خلیج فارس به گونه‌ای نیست که منجر به ایجاد پدیده سونامی شود و معمولا نیز اتفاق نمی افتد، ولی دور از انتظار هم نیست و احتمال آن بسیار ناچیز است چرا که در سال ۱۹۷۸ ساحل سیراف به دلیل سونامی به زیر آب رفت اما اتفاقی نیست که همیشگی باشد.
پیشنهاد شده که در جزیره کیش سامانه هشدار سونامی نصب شود و اگر زمانی امواج سونامی به سمت ساحل اتفاق افتاد هشدار پیش هنگام داده شود.
در پایان مهدی زارع در پاسخ به این سوال که آیا در سال‌های آینده نیز زمین لرزه‌ها تکرار خواهند شد، بیان کرد: این مجموعه زلزله ها با مقیاس کم تا حدود یک ماه ادامه دارد، و بازگشت این رخدادهای طبیعی امکان پذیر است چرا که به نظر می‌رسد این اتفاق در بیش از ۳۰۰ سال پیش بسیار شدیدتر از اکنون بوده است و اگر در زمان حال هم نگاه کنیم در ۱۹ و ۲۰ دی ۹۲ نیز زمین لرزه هایی با بزرگای ۵’۴ تا ۵ ریشتر در کیش اتفاق افتاده است، پس می توان نتیجه گرفت این رخدادهای طبیعی بازگشت پذیر هستند.
ویدئوی کامل این گفتگو را در ادامه مشاهده می کنید:
انتهای پیام/ ملیحه سادات ذاکر رضوی
تیتر زده شده که دکتر با قاطعیت وقوع زلزلرو به جهت اکتشافات گازى رد کردن در صورتى که ایشون احتمال و قوع زلزلرو در مورد حفارى هاى گاز و نفت رد نکردن و از طرفى ایشون به این موضوع اشاره نکردن زمانى که به پوسته زمین از طریق این حفارى ها استرس وارد مى شود احتمال وقوع زلزله را که چند ریشتر خواهد بود و یا حتى زمان وقوع زلزله را تعیین نخواهد کرد،از طرفى هم در استرالیا به دلیل تزریق ۶۳۱هزار مترمکعب آب به اعماق زمین به دلیل آزاد شدن گاز زلزله اى به بزرگى ۵ ریشتر اتفاق افتاده که محقق ها ى جهانى این موضوع و تأیید کردند که به هیچ وجه در زمان حفارى هاى گازى توانایى تخمین مقدار ریشتر و زمان وقوع ریشتر را نخواهند داشت.