به گزارش کیشوند نیوز، محققان ایرانی به ایـن نتیجه رسیده اند که سلامت زنان در ایران نیز از وضعیت مطلوبی برخوردار نیسـت و همگـام بـا زنـان دیگـر کشورها، کمبودهای بدنی، آسیب های فیزیولوژیکی، عارضه های پس از بارداری و زایمان و مرگ و میـر مـادران را تجربه می کنند. آمارهای منتشر شده از سوی مرکز امور مشارکت زنان نشان می دهد کـه حـدود ۳۰ درصـد از زنان بین ۱۵ تا ۴۹ ساله دچار کم خونی هستند، علاوه براین، کمبود ید در زنان ایرانی دوبرابر مردان اعلام شـده است که البته به اینها کمبود آهن، روی و ویتامین ها و به طور کلی سوء تغذیه را هم بایستی اضافه نمود. از دیگـر مشکلات زنان ایرانی، «فقر حرکتی » ایشان است که در تمام مراحل رشدی دختران، از کودکی گرفته تا بلـوغ و میانسالی دیده می شود. همچنین آمارهای منتشره راجع به اعتیاد، خودکشی، طلاق و بیماریهای منتقله جنسـی نیز حکایت از وضعیت نه چندان مطلوب دارند.
توجه به آمار ارائه شده از سوی منابع دولتی گویای واقعیتی است که قطعاً حل آنها نیازمند دیدی علمـی و برخوردی کارشناسانه است، به عنوان مثال، با مروری به اخبار و وقایع سالهای اخیر به این دست از آمارها بر می خوریم: «از مجموع مرگ و میر زنان حدود یک سوم تا یک چهارم یعنی ۶۰ تا ۸۰ درصد مـرگ و میـر مادران در حین بارداری و یا پس از زایمان اتفاق می افتد»، «سـالانه ۱۰۰ هزار زایمان غیرایمن در کشور انجام می شود و همچنین سالانه ۳۳ هزار مرگ حول و حوش تولـد در ایـران رخ می دهد»، «طبق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، میزان اقـدام بـه خودکشی در ایران سه در ۱۰۰ هزار برای زنان و یک در ۱۰۰ هزار برای مردان است»، که این امر نشان دهنده سه برابر بودن میزان اقدام به خودکشی زنان نسبت به مردان و نیز اهمیـت دار بـودن مساله می باشد. همچنین آمار درباره اعتیاد زنان نگران کننده است: «آمار اعتیاد زنان کشور روبه افزایش است و بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار زن معتاد در کشور وجود دارد. که ۴ تا ۹ هزار زن، معتاد تزریقی هستند و ۱۱۰ هـزار زن هم به تریاک اعتیاد دارند… که اگر داروهای آرامبخش اعتیاد آور را هم مدنظر بگیریم به احتمال زیاد آمار اعتیـاد زنان در ایران بیشتر هم می شود»، ایـن در صـورتی اسـت کـه پژوهش های مختلف پیامدهای جبران ناپذیری مانند ابتلا به بیماریهای روانی، ابتلا به بیماریهـای جسـمی، ابتلا به بیماریهای جنسی، کاهش فرصت ازدواج دختـران معتـاد، طـرد از خـانواده، مشـکلات در ایفـاء نقـش مادری، فروپاشی خانواده، عدم نظارت بر رفتار فرزندان، ارائه الگوی نامناسـب رفتـاری و… را بـرای زنـان معتـاد پیش بینی نموده اند. نهایتاً اینکه «در حال حاضر حدود ۵۰ درصد زندانیان زن در رابطه بـا مـواد مخـدر و اعتیـاد هستند که این آمار در چند سال اخیر برای زنان بی سابقه بوده است».
همچنین، با وجود این که در ارتباط با بیماریهای منتقله جنسی و مخصوصاً ایدز اخبار نگـران کننـده ای مانند «تغییر سریع الگوی ابتلا به ایدز در کشور از اعتیاد تزریقی به انتقال از طریق تمـاس جنسـی و هشـدار صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در مورد زنان و دختران ایران» به گوش می رسـد، شاهد چاپ تنها ۲ مقاله در ارتباط با «بیماری های منتقله جنسی و ایـدز» در میـان ۱۰۶۹ مقالـه مربـوط بـه بهداشت و سلامت در مجلات ذکر شده و در دهه اخیر هستیم، که این امر خود، به اندازه وجـود بیمـاری هـا نگران کننده به نظر می رسد و نیاز به تغییر سیاستها و دیدگاهها درباره موضوعاتی از این دست را به صـورت محسوسی بیان می کند.
دراین میان یکی از مهمترین مطالبی که باید به آن توجه شود فعالیت فیزیکی در زنان میباشد. ورزش به عنوان عاملی ضروری برای سلامتی جسمانی و روانی شناخته شده است که در ادامه به آن میپردازیم.
نقش فعالیت فیزیکی در سلامت زنان:
فعالیت های ورزشی منظم به همراه تغذیه مناسب می تواند در بالابردن ضریب سلامت زنان و پیشگیری از بیماریها که از علل عمده مرگ و ناتوانی آنها در سراسر دنیا است ، مؤثر باشد. افزون بر این تحرکات جسمانی مستمر در جلوگیری از ابتلا به امراض قلبی و عروقی نقش به سزایی دارد. این امراض که شامل بیماریهای قلبی، فشار خون و ضربان قلب بالا است ، یک سوم از علل مرگ و میر زنان در سراسر دنیا را تشکیل می دهد، برای نمونه بیماریهای قلبی و عروقی نیمی از مرگ و میرهای زنان بالای ۵۰ سال در کشورهای در حال توسعه بوجود می آورد. فعالیتهای فیزیکی منظم به همراه رژیم غذایی مناسب یکی از مؤثرترین روشهای کنترل چاقی و باقی ماندن در وزن بدنی ایده آل در میان زنان است . آمار مبتلایان به دیابت در دنیا بیانگر این واقعیت است که دیابت بیش از۷۰میلیون نفرازجمعیت زنان دنیا را به این بیماری مبتلا کرده است . دیابت می تواند بیماریهای قلبی و عروقی را تشدید کند و منجر به بروز کوری ، آسیب سیستم عصبی ، نارسایی کلیه ، زخم های لاعلاج و در نهایت قطع پا شود. تحقیقات اخیر نشان می دهد که فعالیتهای فیزیکی منظم و ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی می تواند از بروز بیش از نیمی از بیماریهای دیابت (غیروابسته به انسولین ) پیشگیری نماید. فعالیت های فیزیکی معمولاً عامل مهمی درپیشگیری ازپوکی استخوان نیزمی باشد. پوکی استخوان از جمله بیماریهایی است که موجب ضعیف شدن و شکنندگی استخوانها می شود، درصد پیشرفت پوکی استخوان در زنان بخصوص در دوران بعد از یائسگی بیش از مردان است . فعالیتهای بدنی نسبتاً سنگین ، مثل پیاده روی و آهسته دویدن ، برای رشد طبیعی استخوانها و اسکلت بدن بسیار ضروری و لازم است . پیاده روی تند و تیز در کاهش ضایعات استخوانی نیز مؤثر است و در بالا بردن استحکام ، توازن و کاهش خطر افتادگی ماهیچه ها نیز نقش دارد. فعالیتهای فیزیکی منظم در کاهش استرس ، اضطراب ، افسردگی و احساس بی کسی و تنهایی تأثر اساسی دارد و این پدیده برای زنان بسیار حائز اهمیت است ، زیرا در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه روند رشد بیماری افسردگی در زنان تقریباً دو برابر مردان است . فعالیتهای فیزیکی در به وجود آمدن اعتماد به نفس نیز بسیار مؤثر است و زمینه مناسب برای فعـالیت های اجتماعی متکی به امید و تلاش را فراهم می سازد.
در بررسی مطالعات اخیر ورزش یکی از موارد کاهش دهنده سرطان سینه در زنان اعلام شده است. بر اساس این تحقیقات ورزش در پیشگیری از سرطان سینه به علت اثرات فیزیکی مستقیم وغیر مستقیم آن از طریق پیشگیری از افزایش وزن به ویژه در زنان یائسه است. افزایش وزن و ابتلا به چاقی یک عامل خطر در ابتلا به انواع سرطان ها می باشد.
بعد ازدوران یائسگی، به دلیل عدم ترشح هورمون استروژن فرم بدن زنان تغییر پیدا می کند.البته کسانی که ورزش کرده و دارای رژیم غذایی مناسب هستند دچار چاقی بعد از یائسگی نخواهند شد. در سایر زنان یائسه، چاقی به صورت چاقی شکمی (سیبی شکل) خواهد بود. چاقی سیبی شکل (مدل چاقی مردانه) در مقایسه با چاقی گلابی شکل (مدل چاقی زنانه) خطرناک تر است.
انجام رشته ورزشی خصوصا به صورت گروهی نشاطی را به همراه می آورد که توامان با تخلیه انرژی، از بین بردن انرژی های منفی، فراموشی مقطعی زندگی پرمشغله امروزی و شادی است. هرچند نباید نکته بسیار مهم انجام یک فعالیت دسته جمعی و مشارکت با سایرین را نیز از خاطر برد. اگرچه این نکته در دوران کودکی و نوجوانی اهمیت چند برابر پیدا می کند اما در بعضی موارد برای سنین بزرگسال نیز آموزش در گروه زیستن ضروری می نماید.
ورزش به صورت تفننی و یا مقطعی هیچ تاثیری در تقویت عضلات بدن ندارد. ورزش حرفه ای است که به دلیل استمرار در تمرین، به تقویت و محکم سازی عضلات کمک می کند. عضلاتی که سفت و سختند، احساس قدرت می آورند و همین حس قدرت است که اعتماد به نفس را به طرز عجیبی در فرد افزایش می دهد. اکثر دختران و زنان آشنای با ورزش مداوم، افراد بسیار موفقی از لحاظ شخصیتی هستند که می توان گفت این جرات و جسارت پیشرفت، ناشی از همین اعتماد به نفسی است که به دست آورده اند و این معادله فیثاغورث نیست. دلیل بس واضحی دارد. اینان توانسته اند همان راه سختی را که سایر زنان توان رفتن آن را ندارند، طی کنند. پس البته که به خودباوری می رسند. اگر این راه سخت را توانسته اند بروند، مابقی را نیز می توانند. یافتن قدرت و اعتماد به نفس ضروری ترین دلایلی است که برای دختران و زنان ایرانی لازم است. اعتماد به نفس را نمی توان به کسی تزریق کرد اما می توان خودباوری را آموزش داد. کاری که مربیان با شاگردانشان می کنند.
دویدن و یا هر ورزش دیگری که تنها و تنها با هدف لاغری صورت گیرد، پس از مدتی فرد را دلزده می کند و ادامه راه سخت می شود. در حالیکه می توان با انتخاب یکی از رشته های مورد علاقه و شرکت در آن رشته ورزشی به صورت حرفه ای، علاوه بر رسیدن به هدف و رسیدن به موارد با ارزش دیگر، از انجام فعالیت بدنی لذت برد. می توان از زندگی لذت برد. عضویت در تیم های باشگاهی و یا منطقه ای شما را به همه اهدافی که در این زمینه مدنظر دارید، می رساند. ضمن آنکه کمک می کند تا از فعالیتی که انجام می دهید، از احساس مفید بودنی که در زندگی تان می کنید، از حس برتری که نسبت به سایرینی که حاضر به رفتن این راه نیستند دارید و از اینکه به سبک گیاهان زندگی نمی کنید، احساس غرور کنید و با هدف، اعتماد به نفس و انرژی به راه خود ادامه دهید.
سلامت هر یک از اعضای خانواده به ویژه زنان که نقش مادری را برعهده دارند، به طور مستقیم بر تصویر کلی سلامت خانواده تاثیر می گذارد لذا باید به آنها توجه ویژه ای شود.
دکتر مائده معلم/پزشک مرکز توسعه سلامت کیش
